Οι γονείς ενός αγοριού, οι οποίοι ήταν αποκλειστικά υπεύθυνοι για την εξεύρεση νύφης, αφού έδιναν το λόγο, όριζαν την ημέρα των αρραβώνων που συνήθως ήταν Σάββατο. Η οικογένεια του γαμπρού με λύρα, ταούλ', ζουρνάν, αγγείον, πήγαινε στο σπίτι του κοριτσιού όπου γινόταν ο αρραβώνας.
Πρώτα μιλούσαν σχετικά με το «σουμάδεμαν και το σουμαδεμέντι» , ύστερα πρόσφεραν τη σουμάδα και τα πρώτα δώρα, δηλαδή δαχτυλίδι, τσίτι, φοτοδέμια, και κατόπιν χόρευαν. Απαραίτητη ήταν η παρουσία του παπά για την αλλαγή των δαχτυλιδιών: «χωρίς παπάν σουμάδ’ ’κ’ έτον».
Τα δαχτυλίδια ήταν πάντα χρυσά. Αυτός που τα άλλαζε ήταν υποχρεωμένος και να τους στεφανώσει.
Το ίδιο βράδυ όριζαν και το χρόνο τέλεσης του γάμου, που συνήθως ήταν πολύ σύντομα. Από την ημέρα του αρραβώνα μέχρι το γάμο δεν επιτρεπόταν να συναντηθούν οι δύο νέοι.
Οι αρραβώνες σπάνια διαλύονταν. Σε περιπτώσεις διάλυσης έλεγαν «Έκλωσαν τη σουμάδα» κι επέστρεφαν τα δώρα. Ήταν πάρα πολύ ατιμωτικό, και ο νέος έπρεπε να ξενιτευτεί αφού πλέον δεν τον σήκωνε το κλίμα του χωριού.
Συνταγή σουμάδας
Η σουμάδα είναι σιρόπι από αμύγδαλα ή πικραμύγδαλα. Είναι αναψυκτικό με μοναδικό άρωμα και πίνεται παγωμένη. Στον Πόντο συνόδευε τους αρραβώνες και «σφράγιζε» τη συμφωνία για το γάμο. Συχνά, πριν την σερβίρουν την αρωμάτιζαν με ανθόνερο και την πασπάλιζαν με κανέλλα. Ο καρπός του αμύγδαλου συμβόλιζε την ευλογία και την απόκτηση πολλών και καλών παιδιών, πρώτιστη επιδίωξη κάθε οικογένειας.
Υλικά
- 300 γραμμάρια αμυγδαλόψιχα
- 6 -8 πικραμύγδαλα
- 1 κιλό ζάχαρη
- 4 φλιτζάνια νερό
Εκτέλεση
- Ξεφλουδίζουμε τα αμύγδαλα ρίχνοντάς τα σε βραστό νερό για λίγα λεπτά. Μετά τρίβουμε τη φλούδα που φεύγει πολύ εύκολα. Ο παραδοσιακός τρόπος θέλει τα αμύγδαλα να κοπανίζονται σε γουδί με προσθήκη λίγης ζάχαρης (περίπου μια κουταλιά) ώστε να προκύψει λεία αλοιφή (πάστα). Μπορούμε, όμως, να το κάνουμε και σε μπλεντεράκι.
- Την πάστα αυτήν, την ανακατεύουμε με το μισό νερό και την περνάμε από ψιλό τουλπάνι (εναλλακτικά, από τούλια) στύβοντας ώστε να βγει ο χυμός, τον οποίο και συλλέγουμε. Επαναλαμβάνουμε με ένα φλιτζάνι νερό και στύβουμε ξανά.
- Το υγρό που συλλέξαμε, μαζί με το τελευταίο φλιτζάνι νερό και τη ζάχαρη, τα βάζουμε σε κατσαρολάκι και βράζουμε μέχρι το μίγμα να δέσει (σαν σιρόπι), ξαφρίζοντας αν χρειαστεί.
- Αφήνουμε να κρυώσει και τοποθετούμε σε αποστειρωμένο μπουκάλι το οποίο σφραγίζουμε.
- Για να σερβίρουμε βάζουμε σε ένα ποτήρι ένα-δυο δάχτυλα σουμάδα και συμπληρώνουμε με παγωμένο νερό.
