Την Κοίμηση της Θεοτόκου, μια από τις μεγαλύτερες εορτές της χριστιανοσύνης, μαζί με τα Χριστούγεννα και την Ανάσταση του Κυρίου, την γιόρταζαν στον Πόντο με ιδιαίτερη ευλάβεια. Μόλις έμπαινε ο Αύγουστος, οι ευσεβείς Πόντιοι άρχιζαν τη νηστεία η οποία ολοκληρωνόταν στις 15 Αυγούστου.
Φρόντιζαν, μάλιστα, να έχουν τελειώσει το θερισμό πριν από τη μεγάλη γιορτή.
Σε ολόκληρη την περιοχή τιμούσαν τη γιορτή της Παναγίας, αφού σε κάθε χωριό υπήρχαν εκκλησίες, ξωκλήσια και μοναστήρια αφιερωμένα στην χάρη Της. Ο μεγαλύτερος όμως εορτασμός γινόταν στο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα, μέχρι που ο αναπάντεχος ξεριζωμός το ερήμωσε.
Την ημέρα εκείνη όλοι οι πιστοί φορούσαν τα καλύτερα ρούχα τους και πήγαιναν να παρακολουθήσουν τη Θεία Λειτουργία.
(Χρήστου Γ. Δημάρχου, Ο ελληνικός Πόντος – Μορφές και εικόνες ζωής, Αθήνα 1947)
Στη συνέχεια έστρωναν το γιορτινό τραπέζι, με όλα τα καλά που προσέφεραν απλόχερα η γη και η θάλασσα του Πόντου. Ψωμί από φρέσκο αλεύρι, αφού μόλις είχαν αλωνίσει τα σιτηρά. Κρέατα, φρούτα και λαχανικά από τα μποστάνια. Ακόμη και ψάρια στις περιοχές κοντά στη θάλασσα. Τον Αύγουστο τα ψάρια αφθονούσαν στον Εύξεινο Πόντο και, όπως έλεγαν, εκείνες τις μέρες ήταν τα πιο νόστιμα.
Ήκουσες Παναγιά και Γιάννη; Βάλε ψάρια 'ς σο τεγάνι.
Κι ύστερα άρχιζαν οι χοροί με την κεμεντζέ, το ζουρνά και το ταούλιν να συνοδεύουν το γλέντι.
Την ημέρα της Παναγίας, οι Πόντιοι συνήθως επέλεγαν να τελούν αρραβώνες, γάμους και βαπτίσια.
- Με πληροφορίες από την Εγκυκλοπαίδεια Ποντιακού Ελληνισμού (εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία) και το Εδεσματολόγιον Πόντου της Έφης Γρηγοριάδου (εκδ. Κοχλίας).
